Podlasie - mniej szkół i uczniów

W latach 2007 – 2012 w województwie podlaskim zamknięto prawie 14 proc. szkół. Najwięcej uczniów ubyło w powiecie siemiatyckim – wynika z najnowszego raportu Instytutu Badań Edukacyjnych.
Jedną z głównych przyczyn zmian w lokalnych sieciach szkolnych jest niż demograficzny. W latach 2007 – 2012 liczba uczniów szkół podstawowych w całym kraju spadła o 9,1 proc., a liczba uczniów gimnazjów aż o 20,3 proc. – wynika z raportu „Sieć szkół podstawowych i gimnazjów w Polsce 2007–2012” przygotowanego przez IBE.

Regionem, gdzie ubyło wielu uczniów podstawówek jest województwo podlaskie. W latach 2007 – 2012 ich liczba spadła o 15 proc. (11,3 tys. dzieci). Podlaskie samorządy zamknęły najwięcej szkół podstawowych w kraju – 13,9 proc. (w sumie 65 placówek). Region wyróżnia się także dużą liczbą szkół podstawowych z oddziałami łączonymi (27 proc.), czyli obejmującymi np. klasę pierwszą i drugą, lub klasę pierwszą oraz oddział przedszkolny. Największy udział szkół z oddziałami łączonymi jest w powiatach kolneńskim, suwalskim, zambrowskim, monieckim i sejneńskim (od 44 proc. do 46 proc. wszystkich podstawówek).

Co jeszcze wynika z raportu Instytutu Badań Edukacyjnych?
Średnia liczba uczniów w szkole podstawowej w Polsce w roku szkolnym 2012/13 wynosiła 167,6 i była niższa niż w roku 2007/08 o 6 uczniów. Natomiast średnia wielkość szkoły w dużym stopniu zależy od typu organu prowadzącego. W przypadku szkół prowadzonych przez gminy prawie się ona nie zmieniła i wynosi około 180 uczniów.
Chociaż szkoły prowadzone przez gminy dominują, to ich udział stopniowo maleje na rzecz szkół stowarzyszeniowych, prywatnych i wyznaniowych. Dominującym kierunkiem jest przekazywanie szkół stowarzyszeniom, co jest traktowane jako rozwiązanie alternatywne do zamykania szkoły.
Większość z 954 zamkniętych szkół w Polsce w tym okresie to szkoły małe, o małych oddziałach klasowych, z oddziałami łączonymi, filie szkół oraz szkoły prowadzące tylko nauczanie początkowe.
Inaczej wyglądała polityka gmin w stosunku do gimnazjów. Mimo spadku liczby uczniów gminy niemal w ogóle ich nie zamykały. Nowe gimnazja tworzone są głównie w miastach i w dużej mierze przez podmioty komercyjne. Odmienienie niż w przypadku szkół podstawowych zmiana organu prowadzącego była sporadyczna – od 2007 do 2012 r. dokonano tego zaledwie 53 razy. Ukształtowana niedawno sieć gimnazjów jest znacznie bardziej racjonalna niż oddziedziczona przez gminy sieć szkół podstawowych.

Badanie "Sieć szkół podstawowych i gimnazjów w Polsce 2007–2012” prowadzone było w ramach projektu systemowego Badanie jakości i efektywności edukacji oraz instytucjonalizacja zaplecza badawczego, realizowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet III: Wysoka jakość systemu oświaty. Projekt ten realizuje Instytut Badań Edukacyjnych w Warszawie.
Pełna wersja raportu dostępna jest w wersji elektronicznej na stronie eduentuzjasci.pl w zakładce "publikacje”.